|
Odpowiedzialność nieletnich
Jeżeli:
- nieletni dopuszcza się czynu zabronionego przed ukończeniem 13 roku życia - sąd traktuje popełnienie
takiego czynu wyłącznie jako przejaw demoralizacji nieletniego i może zastosować środki przewidziane w
ustawie o postępowaniu w sprawach nieletnich,
- nieletni dopuszcza się czynu zabronionego między 13 a 17 rokiem życia - co do zasady sąd stosuje
środki przewidziane w ustawie o postępowaniu w sprawach nieletnich; jeżeli jednak nieletni
ukończył lat 15 i dopuścił się czynu zabronionego:
- zamach na życie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej,
- zabójstwa i morderstwa,
- umyślne ciężkie uszkodzenie ciała,
- umyślne sprowadzenie katastrofy godzącej w bezpieczeństwo powszechne,
- przejęcie kontroli nad statkiem wodnym lub powietrznym przez sprawcę stosującego podstęp,
gwałt na osobie lub groźbę bezpośredniego użycia takiego gwałtu,
- umyślne sprowadzenie katastrofy w komunikacji,
- zgwałcenie ze szczególnym okrucieństwem lub wspólnie z inną osobą,
- wzięcie lub przetrzymanie zakładnika,
- rozboje,
może odpowiadać na zasadach określonych w kodeksie karnym, o ile sąd uzna, że okoliczności sprawy,
stopień rozwoju sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste za tym przemawiają, a w
szczególności wcześniej stosowane środki wychowawcze lub poprawcze okazały się bezskuteczne,
- sprawca dopuszcza się czynu zabronionego między 17 a 18 rokiem życia - co do zasady sąd
stosuje przepisy kodeksu karnego (sprawca nie jest już nieletni, ponieważ skończył lat 17);
wyjątkowo jednak sąd zastosuje zamiast kary środki wychowawcze, lecznicze albo poprawcze
przewidziane dla nieletnich, jeżeli popełniony czyn jest występkiem, a okoliczności sprawy,
stopień rozwoju sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste za tym przemawiają.
Wobec nieletniego sąd rodzinny może:
- udzielić upomnienia,
- zobowiązać do określonego postępowania, a zwłaszcza do naprawienia wyrządzonej szkody, do wykonania
określonych prac lub świadczeń na rzecz pokrzywdzonego lub społeczności lokalnej, do przeproszenia
pokrzywdzonego, do podjęcia nauki lub pracy, do uczestniczenia w odpowiednich zajęciach o charakterze
wychowawczym, terapeutycznym lub szkoleniowym, do powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach
lub miejscach albo do zaniechania używania alkoholu lub innego środka w celu wprowadzania się w stan
odurzenia,
- ustanowić nadzór odpowiedzialny rodziców lub opiekunów,
- ustanowić nadzór organizacji młodzieżowej lub innej organizacji społecznej, zakładu pracy albo osoby
godnej zaufania - udzielających poręczenia za nieletniego,
- zastosować nadzór kuratora,
- skierować do ośrodka kuratorskiego, a także do organizacji lub instytucji zajmujących pracą z
nieletnimi o charakterze wychowawczym, terapeutycznym lub szkoleniowym, po uprzednim porozumieniu
się z tą organizacją lub instytucją,
- orzec zakaz prowadzenia pojazdów,
- orzec przepadek rzeczy uzyskanych w związku z popełnieniem czynu karalnego,
- orzec umieszczenie w rodzinie zastępczej, w młodzieżowym ośrodku wychowawczym
albo w młodzieżowym ośrodku socjoterapii,
- orzec umieszczenie w zakładzie poprawczym - ale w zasadzie tylko wtedy, gdy nieletni
dopuścił się czynu karalnego, jeżeli dodatkowo przemawiają za tym wysoki stopień demoralizacji
nieletniego okoliczności i charakter czynu, zwłaszcza gdy inne środki okazały się nieskuteczne
lub nie rokują resocjalizacji nieletniego.
Sąd rodzinny może także zobowiązać rodziców lub opiekunów do poprawy warunków wychowawczych, bytowych lub zdrowotnych nieletniego , a także do ścisłej współpracy ze szkołą, poradnia, zakładem pracy w którym nieletni jest zatrudniony, lekarzem lub zakładem leczniczym.
Może także zobowiązać rodziców lub opiekunów do naprawienia w całości lub w części szkody wyrządzonej przez nieletniego.
W wypadku gdy rodzice lub opiekun nieletniego uchylają się od wykonania obowiązków nałożonych na nich przez sąd rodzinny, sąd ten może wymierzyć im karę pieniężną w wysokości od 50 do 1500 złotych.
Jeżeli nieletni jest upośledzony umysłowo, chory psychicznie, lub stwierdzono inne zakłócenie czynności psychicznych, bądź nałogowe używanie alkoholu albo innych środków w celu wprowadzenia się w stan odurzenia, sąd rodziny może orzec umieszczenie nieletniego w szpitalu psychiatrycznym lub innym odpowiednim zakładzie leczniczym.
Jeżeli zachodzi potrzeba zapewnienia nieletniemu jedynie opieki wychowawczej sąd może umieścić go w odpowiedniej placówce opiekuńczo - wychowawczej a w przypadku gdy nieletni jest upośledzony umysłowo w stopniu głębokim i wymaga jedynie opieki - w domu pomocy społecznej.
|
 |
